فهرست موضوعات سیاسی در تفاسیر قرآن کریم
نویسندگان
چکیده
تفاسیر قرآن کریم از منابع مهم امّا غیرمستقیم اندیشه سیاسی در گذشته و حال به شمار میرود. بسیاری از اندیشمندان به علل متفاوت ترجیح دادهاند اندیشه سیاسی خود را در خلال تفسیری که از قرآن ارائه دادهاند، اظهار کنند؛ امّا متأسفانه همواره از این منبع غنی در تفسیر اندیشه سیاسی مسلمانان غفلت شده است؛ همان طور که از سایر منابع غیرمستقیم اندیشه سیاسی نیز تا کنون غفلت شده است به ویژه منابعی مانند: 1. شروح احادیث؛ 2. کتابهای اصول فقه به خصوص مباحث حُسن و قبح، استحسان، مصالح مرسله، سدّ ذرایع و...؛ 3. دائرة المعارفها، کتب مربوط به ملل و نحل، فرهنگهای لغت و معاجم؛ 4. کتب تاریخی به ویژه تاریخ سیاسی. البته از ابواب سیاسی کتب فقهی و کلامی استفادههایی، هر چند اندک، شده است. ناشناخته بودن، خطی بودن، کمیاب بودن و در خصوص عدهای جهل مرکّب، دلایلی است که سبب غفلت و عدم استفاده از این منابع شده است. با وجود اینها اظهار نظرهای قاطع و نظریهپردازیهایی همچون «افول اندیشه سیاسی» و «در کام اقتدار بودن دین و دانش» همواره با جسارت تمام صورت گرفته است و تکرار میشود. به هر حال هدف این مقاله صرفا نشان دادن این نکته است که اندیشه سیاسی مسلمانان منحصر به کتب کلاسیک و متعارف فارابی، غزالی، نظام الملک، محقق سبزواری و مانند اینها نیست، حتّی کتابهای تفسیری که در بادی نظر اثری از اندیشه سیاسی در آنها دیده نمیشود، حاوی مباحث اساسی در اندیشه سیاسی است و چه بسا به قول اشتراوس اندیشههای سیاسی محوری اندیشمندان در آثاری از این دست نهفته باشد.
منابع مشابه
بدعت در تفاسیر قرآن کریم
بدون تردید بررسی عالمانه و منتقدانه ریشه‌ها و علل اجتماعی، سیاسی و... برداشت‌ها و تفسیرهای گوناگون از قرآن کریم، نقشی بسیار مهم در بازشناخت تاریخی عوامل اصلی و بنیادین شکل‌گیری تفکرات، نحله‌ها و فرقه‌های مختلف در جامعه اسلامی داشته است. با این تفاصیل هدف مقاله حاضر بررسی برداشت‌های متفاوت سیاسی از آیات قرآن کریم پس از رحلت رسول گرامی اسلام است. در این راستا ضمن بررسی منابع و مآخذ متقدم و تکیه ...
متن کاملنگرش قرآن کریم در زمینه دشمن شناسی در تفاسیر فریقین
بحث شناختِ دشمن در قرآن کریم از موقعیت ویژه‌‌ای برخوردار است و خداوند در آیات متعددی دشمنان متنوع جبهه حق را در قالب واژگان مختلفی معرفی می‌‌کند و چهره‌‌های پلید و گمراه کننده آنان را برای پیروان حق آشکار می‌‌نماید، تا مسلمانان آنان را بهتر بشناسند. در مقالات متعددی، موضوع دشمن شناسی مورد بررسی قرار گرفته است، اما در این مقاله، واژگان متعددی که در زمینه دشمن شناسی در قرآن کریم ...
متن کاملبررسی واژه‌های جانشین اعجاز در قرآن کریم در تفاسیر فریقین
بحث اعجاز قرآن و به طور کلی معجزه، یکی از مباحث مهم علوم قرآنی و همچنین علم کلام است. واژه اعجاز برای اولین بار در اواخر قرن سوم به مفهوم مصطلح آن استعمال گردید و پس از آن کاربرد آن رواج یافت. این واژه به مفهوم اصطلاحی در قرآن نیامده، اما معنای کانونی معجزه که همان ارائه نشانه و دلیل روشن بر صدق ادعای رسالت است، با واژه‌‌هایی مانند: «آیه»، «بیّنه»، «بصائر»، «برهان»، «سلطان» و ...
متن کاملستایش و نکوهش انسان در قرآن کریم و تفاسیر
از دیدگاه قرآن کریم، انسان برترین آفریدة الهی است و به همین دلیل، دربارة او فراوان در این کتاب سخن گفته شده است و قضاوت‌هایی دربارة او و کارهایش صورت گرفته است. با توجّه به اهمیّت انسان‌شناسی ارزشی و تأثیر آن در رفتار آدمی، در این مقاله قضاوت‌های قرآن دربارة انسان را در دو گروه، ویژگی‌های ستایش‌آمیز و ویژگی‌های نکوهش‌آمیز، جمع‌آوری و طبقه‌بندی و به‌اختصار با توجّه به بعضی از تفاسیر شیعه و سنّی، معا...
متن کاملرویکردهای مطالعات سیاسی در قرآن کریم
قرآن کریم، این متقن‌ترین پیام الهی برای سعادت بشر، هرچند پس از نزول همواره در اختیار جهانیان بوده‌است، تاکنون برای گشودن گره‌های دست‌وپاگیری که بشر را از سعادت بازداشته مورد توجه جدی قرار نگرفته‌است. برای جبران این خلأ باید به این پرسش پاسخ داد که چگونه می‌توان با بهره‌گیری از قرآن کریم معضلات سیاست را حل‌وفصل کرد (سؤال). کشف این چگونگی از طریق تفسیر موضوعی سیاست در قرآن و مرجعیت‌بخشی به آن، هم...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
فصلنامه علمی پژوهشی علوم سیاسیناشر: دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
ISSN
دوره 4
شماره سال چهارم - شماره پانزدهم - پاییز 80 2001
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023